ચંદ્ર પર ચંદ્રયાન-3ની લેન્ડિંગ આ ચાર તબક્કામાં પૂર્ણ થશે, છેલ્લી 17 મિનિટ ઘણી મહત્વપૂર્ણ રહેશે

image : Twitter

ભારતનું ચંદ્રયાન-3 ઈતિહાસ રચવા તૈયાર છે. 140 કરોડ ભારતીયોની સાથે સમગ્ર વિશ્વની નજર આ મિશન પર ટકેલી છે. સાંજે 6:04 વાગ્યે તેનું લેન્ડિંગ થવાની આશા છે. તમામ પરિમાણો તપાસ્યા પછી અને લેન્ડિંગનો નિર્ણય લીધા પછી, ISRO બેંગલુરુ નજીક બાયલાલુ ખાતે તેના ઇન્ડિયન ડીપ સ્પેસ નેટવર્ક (IDSN) પરથી ઉતરાણના થોડા કલાકો પહેલાં લેન્ડિંગ મોડ્યુલમાં તમામ જરૂરી આદેશો અપલોડ કરશે. સોફ્ટ-લેન્ડિંગ પ્રક્રિયા 19 મિનિટમાં પૂર્ણ થશે. તેમાંથી 17 મિનિટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. આ દરમિયાન લેન્ડરનું એન્જિન યોગ્ય સમયે અને યોગ્ય ઉંચાઈ પર શરૂ કરવું પડશે. ઇંધણની યોગ્ય માત્રાનો ઉપયોગ કરવો પડશે અને ઉતરાણ કરતા પહેલા ખાતરી કરવી પડશે કે ત્યાં કોઈ અવરોધ, ટેકરી અથવા ખાડો ન હોય. 

આ ચાર તબક્કા મહત્ત્વપૂર્ણ રહેશે 

1. રફ બ્રેકિંગ તબક્કો: હાલમાં, ચંદ્રની 25 કિમી x 134 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં હાજર ચંદ્રયાન-3નો વેગ લગભગ 1680 મીટર પ્રતિ સેકન્ડ છે. લેન્ડર 25 કિમીની ઉંચાઈથી ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરવાનું શરૂ કરશે. વિક્રમ લેન્ડરમાં ફીટ કરાયેલા ચાર એન્જિનને ફાયરિંગ કરીને વેગમાં ઘટાડો થશે.

2. એલ્ટીટ્યુડ હોલ્ડ તબક્કો: "ઓલ્ટીટ્યુડ હોલ્ડ ફેઝ" લગભગ 10 સેકન્ડ માટે કરવામાં આવશે. આ સમયે લેન્ડર 3.48 કિમીનું અંતર આવરી લેતાં આડીથી ઊભી સ્થિતિમાં નમશે. ઊંચાઈ 7.42 કિમીથી ઘટાડીને 6.8 કિમી કરવામાં આવશે અને વેગ ઘટાડીને 336 m/s (હોરિઝોન્ટલ) અને 59 m/s (ઊભી) કરવામાં આવશે.

3. ફાઈન બ્રેકિંગ તબક્કો: આ પ્રક્રિયા 175 સેકન્ડથી ચાલશે. આ તબક્કામાં લેન્ડર સંપૂર્ણપણે ઊભી સ્થિતિમાં જશે, ઊંચાઈ 6.8 કિમીથી ઘટીને 800/1000 મીટર થઈ જશે અને ઝડપ લગભગ શૂન્ય m/s હશે. લગભગ 6.8 કિમીની ઊંચાઈએ પહોંચવા પર, ફક્ત બે એન્જિનનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. અન્ય બે એન્જિન બંધ કરવામાં આવશે. 150 થી 100 મીટરની ઉંચાઈ પર પહોંચવા પર લેન્ડર તેના સેન્સર અને કેમેરાનો ઉપયોગ કરીને સપાટીને સ્કેન કરશે અને તપાસ કરશે કે તેમાં કોઈ અવરોધો છે કે કેમ અને પછી સોફ્ટ-લેન્ડિંગ કરવા માટે તેનું ઉતરાણ શરૂ કરશે.

4. ટર્મિનલ ડિસેન્ટ તબક્કો: જ્યારે લેન્ડર નિર્ધારિત લેન્ડિંગ સાઇટથી લગભગ 10 મીટર ઉપર હશે, ત્યારે તેના તમામ એન્જિન બંધ થઈ જશે જેથી તે તેના પગ પર સીધું નીચે આવી શકે. આ છેલ્લું પગલું હશે. સમગ્ર પ્રક્રિયા દરમિયાન, વિક્રમ લેન્ડર અને ઓનબોર્ડ કોમ્પ્યુટર પર લગાવવામાં આવેલ વિશેષ સેન્સર તેની દિશાને સતત નિયંત્રિત કરશે.